İlk yardımcının yaralının durumunu doğru bir şekilde değerlendirmesi, etkili ve hızlı bir müdahale için kritik öneme sahiptir. İşte bu süreci adım adım nasıl yapabileceğinize dair bir rehber:
1. Güvenlik Sağlama;
Kişisel Güvenlik:
Öncelikle, kendi güvenliğinizi sağlamak önemlidir. Olay yerindeki potansiyel tehlikeleri değerlendirin (örneğin, trafik, yangın, elektrik tehlikeleri) ve güvenli bir alan oluşturun.
Yaralı Kişinin Güvenliği:
Yaralının güvenliğini sağlamak da önemlidir. Eğer mümkünse, yaralıyı tehlikeli bir durumdan uzaklaştırın.
2. Durumun Belirlenmesi;
Bilincini Kontrol Etme:
Yaralının bilinci açık mı? Bilinç durumu hakkında bilgi edinmek için “Beni duyabiliyor musun?” veya “Adını söyler misin?” gibi basit sorular sorabilirsiniz.
Yanıt Verme:
Yaralı bilincini kaybetmişse, yanıt vermemesi durumunda acil yardım çağırmalısınız.
3. Hava Yolu ve Solunum Kontrolü;
Hava Yolu Açıklığı:
Yaralının hava yolunun açık olduğundan emin olun. Yatarken dilin geriye kaçmasını engellemek için başı hafifçe geriye eğin.
Solunum:
Yaralının solunumunu kontrol edin. Solunum var mı, normal mi, yüzeysel mi, yok mu? Eğer solunum yoksa, yapay solunum uygulamaları yapın (CPR uygulamaları).
4. Dolaşım Kontrolü;
Nabız:
Yaralının nabzını kontrol edin. Normal bir nabız var mı? Nabız yoksa, kalp masajı yapmaya başlayın.
Kanama:
Dış kanamalar varsa, kanamanın durdurulmasına yönelik basınç uygulayın. Kanama kontrolü yaparak yara üzerine temiz bir bez veya bandaj yerleştirin.
5. Şok Belirtilerinin Kontrolü;
Şok Belirtileri:
Şok belirtilerini (soğuk, nemli cilt; hızlı, zayıf nabız; hızlı solunum; bilinç kaybı) kontrol edin ve yaralıyı rahat bir pozisyonda tutarak acil yardım çağırın.
6. Yaralanma ve Kırıklar;
Yaralanma İncelemesi:
Görülen yaralanmaları dikkatlice inceleyin. Derin kesikler, açık yaralar veya kemik kırıkları olup olmadığını belirleyin.
Kırıklar:
Kırık şüphesi varsa, etkilenen bölgeyi hareket ettirmemeye çalışın. Kırıkları sabitlemek için uygun bir yöntem kullanın.
7. Tıbbi Bilgi Toplama;
Tıbbi Geçmiş:
Mümkünse, yaralının sağlık durumu hakkında bilgi alın. Özellikle alerjiler, mevcut hastalıklar veya kullanılan ilaçlar hakkında bilgi edinmek önemlidir.
8. Acil Yardım Çağırma;
Acil Durum:
Yaralının durumu ciddiyse veya kesin teşhis ve tedavi gerekiyorsa, hemen acil yardım çağırın. Acil durum numarasını arayarak durumu ayrıntılı olarak açıklayın.
9. Durumu İzleme;
Durumun Takibi:
Yaralının durumunu sürekli olarak izleyin ve herhangi bir değişiklik (örneğin, bilincin kaybolması, solunumun durması) hakkında acil servisi bilgilendirin.